Na myśl o czyszczeniu zatok, wielu z nas aż się wzdryga. Zabieg ten przez wiele poprzednich lat okrył się złą sławą i krąży opinia, że po jego wykonaniu nigdy już nie zdołamy przywrócić naszym zatokom naturalnego funkcjonowania, a zabieg będzie trzeba regularnie powtarzać. Czy rzeczywiście tak jest? Kiedy warto wykonać czyszczenie zatok, a kiedy niezbędna jest operacja zatok?

Dlaczego zatoki bolą?

Zatoki przynosowe są umiejscowione wewnątrz kości czaszki. To wypełnione powietrzem jamy, pełniące wiele różnych funkcji. Odpowiadają między innymi za nawilżanie wdychanego powietrza, ale też za ochronę mózgoczaszki przed urazami.

Powierzchnia zatok składa się z błony śluzowej. Kiedy dojdzie do rozwinięcia się stanu zapalnego, zaczyna ona produkować nadmierną ilość wydzieliny, a infekcja rozprzestrzenia się po organizmie. Pojawia się katar, obrzęk błony śluzowej, uczucie zatkania nosa, a także niekiedy ból u jego nasady.

Gdy stan zapalny jest rozległy i poważny, możliwe jest też wypływanie płynnej ropy z ujścia zatok, a także ból odczuwalny w głąb policzków i okolicach oczu.

Metody leczenia zatok

Kiedy zauważamy, że nasze zatoki zaatakowała infekcja, warto zwrócić się o pomoc do laryngologa. Zanim lekarz podejmie decyzję o metodzie leczenia, przeprowadzi z nami wywiad i w razie potrzeby wykona dodatkowe badania diagnostyczne. W przypadku nawracających infekcji lub nieskutecznego leczenia farmakologicznego, lekarz może zlecić wykonanie tomografii komputerowej lub badania endoskopowego. Tomografia jest rodzajem prześwietlenia, ukazującym stan błony śluzowej zatok i rozległość stanu zapalnego. Endoskopia pozwala natomiast jest badaniem polegającym na wprowadzeniu do zatok cienkiego przewodu zakończonego kamerą, co pozwala na szczegółowe obejrzenie stanu zatok i trudnodostępnych ujść.

Kiedy z zapaleniem zatok zmagamy się po raz pierwszy lub pojawia się rzadko, lekarz może zlecić metody farmakologiczne, które często wystarczają do zniwelowania infekcji. Jednak w sytuacji, gdy zapalenie zatok jest nawracające albo przybrało formę przewlekłą może być niezbędna operacja zatok.

Wśród dostępnych czynności poza farmakologicznych stosowane są m.in. małoinwazyjne metody takie, jak płukanie zatok metodą Proetza czy balonikowanie zatok. Może się jednak okazać, że nie będzie to wystarczające i wówczas konieczna jest operacja zatok.

Głównymi wskazaniami do jej wykonania są:

• Przewlekłe lub stale powracające zapalenie zatok
• Polipy nosa
• Krzywa przegroda nosowa
• Nieprawidłowa anatomia zatok

Dziś zatoki operowane są metodą endoskopową. Jej pełna nazwa to funkcjonalna endoskopowa operacja zatok – FEOZ. Patologiczne zmiany usuwane są przy pomocy mikronarzędzi, pozwalające też na udrożnienie i poszerzenie ujścia zatok. Przy użyciu endoskopu usuwane są również polipy nosa. W przypadku krzywej przegrodowy nosowej, stosowany wykonywany jest z kolei zabieg zwany septoplastyką.