Rozwój mowy u niemowlęcia to temat potrafiący spędzać sen z powiek rodziców. Z jednej strony nie chcemy przeoczyć żadnego znaku, że dziecko może mieć problem z komunikacją, a z drugiej porównujemy swoje dzieci z innymi. To wszystko rodzi presję, aby nasze dziecko mówiło jak najszybciej i jak najwięcej. Najlepszy sposób na pozbycie się jej to po poznanie naturalnego procesu rozwoju mowy u dzieci.

Jak rozwija się mowa?

Mowa ma służyć przede wszystkim komunikacji, a tak z kolei nie wymaga słów, aby działać. Noworodek pierwszego użycia aparatu mowy dokonuje tuż po narodzinach wydając swój pierwszy krzyk. Następnie pojawia się głużenie, polegające na wydawaniu pojedynczych sylab (np. abw, ghh, gli) które brzmi tak samo u dzieci z każdej części świata a nawet u dzieci niesłyszących. W trzecim miesiącu niemowlak potrafi już piszczeć w chwilach radości. Pomiędzy szóstym a dziewiątym miesiącem życia dziecka pojawia się gaworzenie, spersonalizowane pod kątem pochodzenia. Gaworzenie to powtarzany ciąg sylab wypowiadanych przez dziecko takich jak ma-ma czy da-da. Dziecko nie rozumie jeszcze sensu wypowiadanych przez siebie sylab. Pod koniec dziewiątego miesiąca pojawiają się echolalia, czyli naśladownictwo dźwięków a do pierwszego roku życia większość dzieci jest w stanie wypowiedzieć swoje pierwsze, nieskomplikowane słowo ze zrozumieniem, jak na przykład mama czy tata.

Rozwój mowy po skończeniu pierwszego roku życia

Drugi rok życia- okres wyrazu:

• wymawia samogłoski o, u, a, e, y i  większość spółgłosek
• dziecko wymawia pojedyncze słowa lub pseudozdania
• słowa wymawiane przez dziecko często są pozbawione początkowej lub końcowej sylaby np. ampa zamiast lampa czy mi zamiast miś

Trzeci rok życia- okres zdania:

• dziecko używa już wszystkich głosek
• używa zdań oznajmujących, rozkazujących i pytających
• zasób używanego słownictwa trzylatka sięga do 1500 słów, choć rozumie znacznie więcej
• wypowiadane słowa nadal są niewyraźne lub zniekształcone, czym nie należy się martwić

Jak wspomóc prawidłowy rozwój mowy u dziecka?

Dziecko uczy się prawidłowej mowy i języka poprzez naśladownictwo, od osób z którymi spędza najwięcej czasu. Dlatego warto do dzieci mówić dużo i zróżnicowanym językiem. Nie ma potrzeby mówić do dziecka zdrobnieniami ani zmiękczać niepotrzebnie słów, a wręcz jest to bezcelowe. Dziecko doskonale rozumie nas, kiedy mówimy do niego takim samym językiem jak do osób dorosłych i osłuchiwanie się z nim sprawi, że w przyszłości będzie mówiło wyraźnie i posługiwało się bogatym słownictwem. Mówienie do dziecka już od pierwszego dnia życia sprawi również, że nasz więź z nim zostanie zbudowana szybciej. W rozwijaniu mowy pomaga na przykład czytanie bajek i książeczek dziecięcych, jednak z tym etapem lepiej poczekać na moment, w którym dziecko będzie potrafiło wytrzymać te kilka minut w skupieniu i będzie rozumiało znaczenie większości użytych słów.

W pierwszych trzech latach życia dziecka rozwój mowy potrafi rozwinąć się gwałtownie dosłownie w przeciągu tygodnia czy miesiąca i jest to zupełnie normalne. Najważniejsze to słuchać zaleceń swojego pediatry i nie pomijać regularnych wizyt kontrolnych, na których sprawdzany jest także rozwój słuchu i mowy u dziecka.